Wychowanie do życia w rodzinie
Program nauczania dla klasy V i VI (edukacja prozdrowotna)
PROGRAM NAUCZANIA DLA KLAS V I VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ "EDUKACJA PROZDROWOTNA"
Autor programu : Agnieszka Walaszczyk
Wstęp
Program uwzględnia założenia zawarte w Programie Wychowawczym Szkoły oraz Szkolnym Programie Profilaktycznym i przeznaczony jest dla uczniów klas V i VI. "Edukacja prozdrowotna" ma pełnić rolę uświadamiającą ucznia i pomóc mu w wyborze dobrych dla niego rozwiązań. Program nauczania pozwala na rozwój ucznia w trzech obszarach - umiejętności, wiedzy, i kształtowania postaw. Realizacja programu pozwoli wdrożyć dzieci do podstawowej wiedzy z zakresu edukacji zdrowotnej i związanej z nią profilaktyki oraz ukształtować nawyki zdrowego stylu życia. Przewidziane jest 20 godzin w ciągu roku szkolnego w każdej klasie objętej programem. Zajęcia edukacyjne nie podlegają ocenie, dlatego też cele szczegółowe zostały przełożone na konkretne umiejętności ( osiągnięcia) ucznia.
Cele główne:
- Kształtowanie nawyku dbania o zdrowie własne i innych ludzi.
- Umiejętność tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu.
- Poznanie zagadnień związanych z rozwojem fizycznym i psychicznym człowieka.
- Rozwijanie dociekliwości poznawczej ucznia.
Zadania szkoły:
- Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu.
- Rozbudzanie zainteresowania dziecka własnym zdrowiem i rozwojem, ułatwianie nabywania podstawowych umiejętności dbania o swoje zdrowie.
- Kształtowanie prawidłowych postaw życiowych, humanizmu, szacunku dla drugiego człowieka, odpowiedzialności za siebie i innych.
- Wyposażenie uczniów w podstawowy zasób wiadomości i umiejętności z zakresu szkolenia sanitarnego, udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej, utrwalanie w pamięci uczniów numerów telefonów alarmowych.
- Poznawanie zagrożeń cywilizacyjnych oraz nabycie umiejętności właściwego zachowania się w przypadku kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi, toksycznymi, łatwopalnymi, wybuchowymi, niewybuchami i niewypałami
- Prowadzenie współpracy z policją i poradnią psychologiczno - pedagogiczną.
- Poznawanie sposobów pomagających rozładować stres związany np. z nauką w szkole. Poznawanie ćwiczeń relaksacyjnych.
- Spotkania ze specjalistami w zakresie edukacji zdrowotnej.
Treści:
KLASA V
- Higiena ciała, odzieży, obuwia, miejsca pracy i wypoczynku.
- Bezpieczeństwo na drodze, podczas gier i zabaw ruchowych; pierwsza pomoc w niektórych urazach, zapobieganie urazom.
- Urozmaicenie i regularność posiłków, estetyka ich spożywania, zabezpieczenie żywności przed zanieczyszczeniem i zepsuciem.
- Rozpoznawanie własnych mocnych i słabych stron, zalet i wad; kształtowanie właściwego stosunku do własnych pozytywnych i negatywnych emocji; radzenie sobie w sytuacjach trudnych i umiejętność szukania pomocy; zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu.
- Akceptacja i szacunek dla samego siebie.
- Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich.
- Racjonalne korzystanie ze środków masowego przekazu: TV i komputera, Internetu.
KLASAVI
- Związek stylu życia człowieka z jego zdrowiem.
- Sposoby radzenia sobie ze stresem.
- Sposoby radzenia sobie z agresją.
- Przeciwdziałanie agresji i przemocy wśród uczniów.
- Poznawanie zagrożeń cywilizacyjnych oraz nabycie umiejętności właściwego zachowania się w przypadku kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi, toksycznymi, łatwopalnymi, wybuchowymi, niewybuchami i niewypałami.
- Problemy i potrzeby kolegów niepełnosprawnych, osób chorych i starszych.
- Ochrona przez zagrożeniami naturalnymi i cywilizacyjnymi.
- Przyczyny (namawianie i presja ze strony osób) i skutki używania środków psychoaktywnych i nadużywania leków oraz innych nałogów (wyłącznie klasa VI).
Metody realizacji:
Nauczyciel dobiera do treści nauczania właściwe metody. Są to metody i formy pracy wzmacniające komunikację uczeń - nauczyciel, nauczyciel - uczeń. Ważna jest tutaj otwartość i pomysłowość nauczyciela. W programie proponuje się korzystanie z porad fachowców: policjanta, lekarza, pielęgniarki.
Szczególnie ważne jest:
- bliższe poznanie i nawiązanie kontaktu emocjonalnego z uczniami, poznanie
ich zainteresowań, potrzeb, uzdolnień itp,
- tworzenie, wspólnie z uczniami, reguł pracy w grupie, zawieranie
pewnego kontraktu, w wyniku którego uczeń sam bierze odpowiedzialność
za swoje wybory i zdobywa umiejętności porozumiewania
się z innymi,
- położenie nacisku na pozytywne wzmocnienie jako ważnego elementu
kształtowania u uczniów poczucia własnej wartości,
- stosowanie aktywizujących metod uczenia się.
Zajęcia powinny dostarczać uczniom okazji do sprawdzania i stosowania dotychczasowej i nowej wiedzy oraz umiejętności w różnych sytuacjach, powinny pozwolić uczniowi odkryć , jakie wybory służą jego rozwojowi i lepszej jakości życia, a także pomóc mu zrozumieć innych ludzi.
Wśród aktywnych metod (technik) należy wymienić: pracę w małych grupach, ,,burzę mózgów”, metaplan, odgrywanie ról i symulacje, ukierunkowaną dyskusję, technikę ,,narysuj i napisz”, technikę zdań niedokończonych, fotoekspresję , metodę "śniegowej kuli", metodę sytuacyjną ( analiza przypadków), zabawę, pokazy filmów, reportaży, plakat, projekt edukacyjny.
Bardzo ważna jest tu rola nauczyciela. Ma być to rola roli przewodnika uczniów, a nie eksperta (,,nieomylnego”) lub osoba kontrolująca.
Taki nauczyciel :
- umożliwia, organizuje, ułatwia uczenie się;
- wykorzystuje różne metody, sytuacje wychowawcze i edukacyjne;
- poszukuje razem z uczniami, dopuszcza możliwość nauczenia się
czegoś od ucznia, nie posiada gotowej odpowiedzi na wszystkie pytania
(mówi otwarcie ,,nie wiem dokładnie”, ,,sprawdzę i ci powiem”);
- zdobywa nowe doświadczenia i dba o swój własny rozwój.
Osiągnięcia ucznia:
- Dbanie o zdrowie własne i innych oraz współpraca z dorosłymi w tym zakresie.
- Uświadamianie sobie związku zdrowia ze stylem życia człowieka, z jego środowiskiem fizycznym i społecznym.
- Rozróżnianie czynników wpływających pozytywnie i negatywnie na zdrowie i rozwój.
- Organizowanie czasu wolnego i nauki w domu.
- Rozpoznawania zagrożeń i umiejętność reagowania na nie.
- Poznanie i stosowanie pozytywnych wzorców zachowań.
- Aktywne i konstruktywne spędzanie czasu wolnego.
- Branie odpowiedzialności za swoje wybory.
- Odczuwanie poczucia własnej wartości, umiejętność przeciwstawiania się presji i naciskom destrukcyjnym grupy.
- Umiejętność radzenia sobie ze stresem, agresją.
- Umiejętność odpowiedniego zachowania się w trudnych sytuacjach.
- Umiejętność porozumiewania sie z innymi ( umiejętność opanowania i pozytywnego rozładowania agresji),
- umiejętność racjonalnego korzystania z telewizji, komputera, Internetu,
Ewaluacja programu
Kontrola i ocena dotyczy aktywnego udziału w zajęciach a także innych formach (np. udział w konkursach i wystawach) i pozytywnych zmian w zachowaniu uczniów. Podstawowym narzędziem oceny jest obserwacja ucznia a najlepszą metodą ewaluacji pozostaje jego ankietowanie