Rozdział i Bratnie dusze

„Dzień po dniu”. Dziennik

Joanna Olech, Dynastia Miziołków (fragmenty)

• podaje najważniejsze informacje na temat głównego bohatera

• wymyśla tytuły zapisków
w dzienniku

• zna sposób odczytywania dat

• zna pojęcie dziennik

• zna pojęcie blog

• podaje wyczerpujące informacje na temat głównego bohatera

• zapisuje poprawnie daty

• czyta poprawnie daty

• objaśnia pojęcie dziennik

• objaśnia pojęcie blog

• prezentuje bohaterów drugoplanowych

• ocenia zdarzenia, stosując odpowiednie słownictwo

• wyszukuje w tekście podane informacje

• tworzy kartkę z dziennika

• nazywa emocje bohatera

• objaśnia znaczenie związków wyrazowych

• odróżnia w tekście informacje od opinii

• tworzy teksty – wpisy na blog

• prowadzi blog

„Od beana do magistra”. Czasownik – powtórzenie wiadomości

• rozpoznaje czasownik wśród innych części mowy

• zna pojęcia liczba, czas, osoba, rodzaj czasownika

• wie, że czasownik występuje w formie osobowej i nieosobowej

• zna zasady pisowni nie
z czasownikami

• tworzy formy liczby pojedynczej i mnogiej czasownika

• wskazuje w tekście i tworzy czasowniki w różnych czasach

• odmienia czasowniki przez osoby i rodzaje

• odróżnia czasowniki w formie osobowej i nieosobowej

• odróżnia czynności od stanów

• przekształca formę osobową czasownika na bezokolicznik i odwrotnie odpowiednio do przyjętego celu

• stosuje zasady pisowni nie z czasownikami

• stosuje poprawnie i celowo różne formy gramatyczne czasowników

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące znaczenia i odmiany czasowników oraz zasad ich pisowni

„Poszedł po rozum do głowy…”. Trudne formy czasu przeszłego

• zna zasady odmiany czasowników oznaczających ruch, typu iść, w czasie przeszłym i stara się je stosować

• dostrzega trudności ortograficzne w zakresie pisowni zakończeń bezokoliczników

• stosuje zasady odmiany czasowników oznaczających ruch, typu iść, w czasie przeszłym

• zna zasady pisowni -źć, ‑ść, -ąć w zakończeniach bezokolicznika i stara się je stosować

• poprawnie używa większości czasowników oznaczających ruch, typu iść, w czasie przeszłym

• stosuje zasady pisowni  ‑źć, -ść, -ąć w zapisie zakończeń bezokolicznika

• wykorzystuje wiedzę o pisowni zakończeń bezokolicznika do tworzenia poprawnych związków wyrazowych

• poprawnie używa czasowników oznaczających ruch, typu iść, w czasie przeszłym

• korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny w celu ustalenia poprawności językowej trudnych form czasowników

• poprawnie zapisuje zakończenia bezokolicznika

• poprawnie używa w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych trudnych form czasowników w czasie przeszłym

• sprawnie posługuje się słownikiem poprawnej polszczyzny

„Gdy się skończy nawał prac, to poleniuchować czas”. Czasowniki dokonane i niedokonane

• zna pojęcia czasowniki dokonane i niedokonane

• wie, o jakich czynnościach oraz stanach informują czasowniki dokonane i niedokonane

• wie, że czasowniki dokonane mają formy tylko dwóch czasów

• rozpoznaje niektóre czasowniki dokonane i niedokonane

• wie, że czasowniki niedokonane występują w czasie przyszłym tylko w formie złożonej, a czasowniki dokonane tylko w formie prostej

• wyszukuje i wskazuje
w tekście czasowniki dokonane i niedokonane

• poprawnie i celowo używa czasowników dokonanych
i niedokonanych

• funkcjonalnie stosuje czasowniki dokonane i niedokonane w wypowiedziach

• wykorzystuje twórczo
i funkcjonalnie posiadaną wiedzę na temat czasowników dokonanych i niedokonanych

„Tylko nudziarze nie mają marzeń”. Katarzyna Majgier, Przebój na pięć (fragmenty)

• omawia treść fragmentu powieści

• wymienia bohaterów

• zna pojęcia bohater główny, postać pierwszoplanowa oraz postać drugoplanowa

• opisuje główną bohaterkę

• określa cechy różnych bohaterów 

• wskazuje w utworze bohatera głównego

• odróżnia w utworze literackim postać pierwszoplanową od drugoplanowej

• nazywa problemy poruszone w utworze

• wyraża opinię na temat programów telewizyjnych o charakterze konkursowym

• objaśnia pojęcia bohater główny, postać pierwszoplanowa i postać drugoplanowa

• analizuje emocjonalny charakter wypowiedzi bohaterki

• czyta wypowiedzi bohaterów, oddając głosowo charakterystyczne cechy każdej postaci

• używa pojęć bohater główny, postać pierwszo-
planowa i postać drugo-
planowa, omawiając świat przedstawiony utworu

• tworzy zestaw oryginalnych, zróżnicowanych pod względem budowy pytań

„Pomysł przyszedł nam natchniony, zestaw ćwiczeń jest zrobiony”. Strona czynna i bierna czasowników

• zna pojęcia strona czynna
i strona bierna czasownika

• wie, że są czasowniki, które nie mają strony biernej

• wyszukuje i wskazuje
w tekście czasowniki
w stronie czynnej i w stronie biernej

• zna pojęcia czasowniki przechodnie i czasowniki nieprzechodnie

• tworzy stronę czynną
i bierną czasowników

• odróżnia czasowniki przechodnie od nieprzechodnich

• poprawnie i celowo stosuje formy strony czynnej i biernej czasownika

• używa form strony biernej i czynnej czasownika dla uzyskania jednoznaczności treści wypowiedzi

• wykorzystuje twórczo i funkcjonalnie posiadaną wiedzę na temat strony czynnej
i biernej czasowników

„Odegrał rolę brawurowo, zagrał po prostu koncertowo”. Przysłówek w związkach wyrazowych

• wie, na jakie pytania odpowiada przysłówek

• rozpoznaje przysłówek wśród innych części mowy

• wie, że przysłówki najczęściej łączą się z czasownikami

• tworzy przysłówki od przymiotników

• rozpoznaje przysłówki utworzone od innych części mowy

• rozpoznaje związki przysłówka z czasownikiem

• rozpoznaje związki przysłówka z przymiotnikiem lub przysłówkiem

• stosuje zasady pisowni nie z przysłówkami w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• używa związków przysłówka z przymiotnikiem i przysłówkiem dla określenia natężenia cech

• zapisuje poprawnie nie z przysłówkami w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• wykorzystuje twórczo
i funkcjonalnie wiedzę oraz  umiejętności językowe dotyczące znaczenia przysłówków oraz zasad ich pisowni

„Trzy, dwa, jeden… Enter! Witaj w świecie gry”. Ałbena Grabowska-Grzyb, Julek i Maja w labiryncie (fragmenty)

• czyta ze zrozumieniem tekst

• zna pojęcie świat wirtualny

• określa, kto opowiada o zdarzeniach

• zna pojęcie narrator trzecioosobowy

• czyta informacje na temat systemu PEGI

• rozpoznaje bohaterów tekstu na postawie krótkich informacji

• używa ze zrozumieniem pojęcia świat wirtualny

• przytacza fragmenty tekstu ujawniające narratora

• opowiada o preferowanych przez siebie formach spędzania wolnego czasu

• przedstawia informacje dotyczące głównego bohatera

• wskazuje różnice między światem realnym a wirtualnym we fragmencie powieści

• określa formę czasowników używanych przez narratora

• wyraża opinię na temat  korzystania z internetu

• wyjaśnia różnice w funkcjonowaniu bohatera w świecie realnym i wirtualnym

• analizuje wiedzę narratora o świecie przedstawionym

• formułuje rady na temat właściwego korzystania z komputera

• wyraża opinię na temat świata bez komputerów, trafnie dobierając argumenty na poparcie swojego stanowiska

• tworzy prezentację gry komputerowej, cechującą się oryginalnością formy i bogactwem treści

Zostań mistrzem gry”. Pisownia wyrazów z rz i ż

• wyszukuje wyrazy z rz i ż
w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zna zasady pisowni rz i ż

• korzysta ze słownika ortograficznego

• stara się stosować zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów z rz i ż

• zapisuje poprawnie większość wyrazów z rz i ż w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy z rz i ż w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) na zapamiętanie zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni rz oraz ż

„Gry i zabawy – nauki podstawy”. Powtórzenie wiadomości o rzeczowniku

• rozpoznaje rzeczownik wśród innych części mowy

• zna pojęcia liczby i rodzaju rzeczownika

• zna zasady pisowni rzeczowników własnych i pospolitych i stara się je stosować

• czyta informacje na temat rzeczowników żywotnych i nieżywotnych oraz osobowych i nieosobowych

• rozpoznaje rodzaje rzeczownika

• odróżnia rzeczowniki własne od pospolitych

• stosuje zasady pisowni rzeczowników własnych i pospolitych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zna pojęcia rzeczowniki żywotne i nieżywotne oraz rzeczowniki osobowe i nieosobowe

• odróżnia różne kategorie rzeczowników własnych od pospolitych

• zapisuje poprawnie większość rzeczowników własnych i pospolitych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• rozpoznaje rzeczowniki żywotne i nieżywotne

• rozpoznaje rzeczowniki osobowe i nieosobowe

• zapisuje poprawnie rzeczowniki własne i pospolite

• stosuje wiedzę o rzeczownikach osobowych i nieosobowych w odmianie rzeczownika

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące znaczenia i odmiany rzeczowników oraz zasad ich pisowni

„Czy księżniczki noszą dżinsy?”.

Opis postaci literackiej – rady dla piszących. Barbara Kosmowska, Buba (fragmenty)

• wyszukuje w tekście informacje na temat bohaterki

• wypowiada się na temat wyglądu głównej bohaterki

• czyta rady dla opisujących wygląd postaci

• zna kompozycję opisu postaci

• przy niewielkim wsparciu nauczyciela tworzy opis postaci

• omawia problemy rodzinne głównej bohaterki

• opisuje elementy wyglądu postaci, korzystając z podanego zestawu określeń

• określa styl ubierania się postaci

• tworzy opis wyglądu postaci, korzystając z rad w podręczniku

• prezentuje postać z różnych punktów widzenia

• objaśnia znaczenie frazeologizmów

• używa poprawnie i celowo wyrazów bliskoznacznych
i określeń wartościujących

• tworzy opis postaci, stosując różnorodne środki językowe

• podaje określenia synonimiczne precyzujące znaczenie epitetów

• opisuje wygląd postaci za pomocą podanych porównań

• używa frazeologizmów
w opisie postaci

• tworzy rozbudowany, poprawny kompozycyjnie, językowo i stylistycznie opis wyglądu postaci

• tworzy bezbłędny językowo opis postaci – oryginalny pod względem treści i stylu

• swobodnie i funkcjonalnie posługuje się w wypowiedziach ustnych i pisemnych różnymi związkami frazeologicznymi

„Tydzień dzieci miał siedmioro…”. Przypadki rzeczownika

• zna pojęcie przypadki rzeczownika

• odmienia rzeczowniki przez przypadki w liczbie pojedynczej i mnogiej według wzoru

• zna pytania, na które odpowiadają przypadki rzeczownika

• tworzy poprawne formy przypadków rzeczownika w związkach wyrazowych

• stosuje w swoich wypowiedziach poprawne formy przypadków rzeczownika

• objaśnia przyczyny zmiany form rzeczownika w zdaniu

• określa przypadki rzeczownika wymagane przez podane czasowniki lub przyimki

• wykorzystuje wiedzę o odmianie rzeczowników w wypowiedziach ustnych i pisemnych

• objaśnia znaczenie pojęcia deklinacja

• wykorzystuje twórczo i funkcjonalnie posiadaną wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące odmiany rzeczowników przez przypadki

„Pomaluj słowami mój świat”. Olga Masiuk, Tydzień Konstancji (fragmenty)

• zna pojęcie bohater tytułowy

• omawia krótko wybrany fragment powieści

• określa, kto opowiada o zdarzeniach

• zna pojęcie narrator pierwszoosobowy

• podaje informacje dotyczące bohaterów tekstu

• objaśnia pojęcie narrator pierwszoosobowy

• objaśnia znaczenie słowa empatia

• wypowiada się na temat nastroju bohaterki

• prezentuje bohaterów tekstu, używa pojęcia bohater tytułowy

• określa wiedzę narratora o świecie przedstawionym

• cytuje odpowiednie fragmenty utworu

• analizuje zachowanie postaci

• omawia problem niepełnosprawności bohaterki

• określa sposób wypowiadania się narratora

• formułuje radę dotyczącą etykiety językowej

• używa ze zrozumieniem słowa empatia

• przedstawia własne stanowisko w związku z omawianym problemem, formułuje przemyślane, twórcze uwagi

• tworzy oryginalny pod względem formy i treści opis obrazu, uwzględniając uwarunkowania dotyczące odbiorcy tekstu

„Urządzić pokój to nie lada sztuka”. Pisownia wyrazów z ó i u

• wyszukuje wyrazy z ó iuo 
w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zna zasady pisowni ó i u

• korzysta ze słownika ortograficznego

• stara się stosować zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów z ó iuo 

• zapisuje poprawnie większość wyrazów z ó iuo w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy z ó iuo w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) na zapamiętanie zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni ó oraz u

„Każdy ma swój świat”. Roksana Jędrzejewska-Wróbel, Kosmita (fragmenty)

• opisuje wygląd bohatera

• czyta informacje na temat zaburzeń autystycznych

• porównuje fragmenty tekstów o różnej płaszczyźnie narracyjnej  

• opowiada o zachowaniu
i zwyczajach dziecka autystycznego

• analizuje pytania dotyczące tekstu

• podaje większość informacji na temat świata przedstawionego utworu

• analizuje uczucia i nastroje bohaterki tekstu

• opowiada o reakcjach ludzi na nietypowe zachowania dziecka; używa ze zrozumieniem zwrotu mieć mieszane uczucia

• podaje wszystkie informacje na temat świata przedstawionego utworu

• nazywa uczucia i opowiada o marzeniach dziecka autystycznego

• wyjaśnia różnice między narratorem pierwszoosobowym i narratorem trzecioosobowym

• przedstawia własne stanowisko w związku z omawianym problemem, formułuje przemyślane, twórcze uwagi

• wykonuje oryginalny pod względem treści plakat odnoszący się do problemu odmienności

„Gramatyczne witaminy dla chłopaka i dziewczyny”. Temat
i końcówka rzeczownika

• zna pojęcia temat i końcówka rzeczownika

• stara się wyodrębniać temat i końcówkę rzeczownika

• wyodrębnia temat i końcówkę rzeczownika

• wie, od czego zależy końcówka odmienianego rzeczownika

• wyodrębnia poprawnie temat i końcówkę rzeczowników proponowanych
w ćwiczeniach

• funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat synkretyzmu form gramatycznych rzeczowników

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat końcówek rzeczownika do poprawnego zapisu wyrazów

„Belferskie oblicza”. Rady dla formułujących argumenty. Edmund Niziurski, Sposób na Alcybiadesa (fragmenty)

• nadaje tytuły kilku wyodrębnionym częściom tekstu

• zna pojęcie argument

• czyta rady dla formułujących argumenty

• czyta informacje na temat bohatera

• zna pojęcie pięta achillesowa

• nadaje tytuły wszystkim wyodrębnionym częściom tekstu

• wyszukuje w tekście i przytacza informacje na temat bohatera

• analizuje podane argumenty

• objaśnia na podstawie tekstu i przypisu znaczenie wyrażenia pięta achillesowa

• nadaje tytuły fragmentom tekstu, stosując wypowiedzenia bez czasowników

• objaśnia określenia charakteryzujące bohatera

• ocenia sytuację i prezentuje opinię na wybrany temat

• stosuje w wypowiedzi wyrażenie pięta achillesowa

• przedstawia zdarzenia
w formie notatki graficznej

• opisuje bohatera

• podaje argumenty na uzasadnienie swoich poglądów

• wypowiada się na temat komizmu w tekście

• tworzy hasło słownikowe pięta achillesowa

• tworzy oryginalny tekst prezentujący w żartobliwy sposób postać rzeczywistą

• funkcjonalnie wykorzystuje różne argumenty do przekonania odbiorcy do swojego stanowiska

„Kto zna zmiany, ten wygrany”.

Oboczności w temacie rzeczownika

• wie, że podczas odmiany przez przypadki następują wymiany głosek w temacie

• zna pojęcie oboczności

• wskazuje niektóre oboczności w tematach rzeczowników

• wskazuje oboczności
w tematach rzeczowników

• zna pojęcie tematy oboczne

• wykorzystuje wiedzę o wymianie rz : r, ó : o, ch : sz w tematach fleksyjnych do poprawnego zapisu wyrazów

• wymienia i zapisuje różne tematy oboczne rzeczownika

• rozpoznaje wymianę e : ø oraz ø : e w tematach obocznych

• wykorzystuje wiedzę
o wymianie głosek ą : ę w tematach fleksyjnych do poprawnego zapisu wyrazów

• wykorzystuje wiedzę o wymianie e : ø oraz ø : e
w tematach obocznych do poprawnego zapisu wyrazów

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę o wymianie głosek w tematach fleksyjnych do poprawnego zapisu wyrazów

„Akcja pod kryptonimem Wybuchowa kanapka”. Plan szczegółowy – rady dla piszących.

Iwona Czarkowska, Duchy ze Wzgórza Rabowników (fragmenty)  

• dobiera tytuły do wydzielonych części tekstu

• przy niewielkim wsparciu nauczyciela skraca i przekształca zdania

• zapisuje w porządku chronologicznym treści szczegółowe dotyczące jednego z wybranych zdarzeń

• czyta rady dla piszących plan szczegółowy

• porządkuje zdarzenia zgodnie z ich chronologią

• samodzielnie skraca i przekształca zdania

• porządkuje treści szczegółowe dotyczące dwóch różnych zdarzeń i zapisuje je w porządku chronologicznym

• wypowiada się na temat bohaterów zdarzeń

• skraca wypowiedzenia odpowiednio do przyjętego celu

• zapisuje w porządku chronologicznym treści dotyczące dwóch różnych zdarzeń

• zapisuje plan szczegółowy w formie wypowiedzeń bez czasownika

• analizuje miejsca zdarzeń

• przekształca wypowiedzenia odpowiednio do przyjętego celu

• tworzy poprawny językowo, jednolity stylistycznie plan szczegółowy

• tworzy bezbłędne językowo i kompozycyjnie opowiadanie cechujące się oryginalnym ujęciem tematu

„Wśród chwatów i hultajów”.

Pisownia wyrazów z ch i h

• wyszukuje wyrazy z h i ch
w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zna zasady pisowni h i ch

• korzysta ze słownika ortograficznego

• stara się stosować zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów z h i ch

• zapisuje poprawnie większość wyrazów z h i ch w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy z h i ch w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) na zapamiętanie zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni ch oraz h

„Uwaga! Przyjechał teatr”. Małgorzata Musierowicz, Dziecko piątku (fragmenty)

• określa miejsce zdarzeń
i wymienia bohaterów

• czyta informacje na temat różnych rodzajów lalek teatralnych

• czyta informacje na temat języka i znaków teatru

• wyszukuje w tekście informacje na temat spektaklu przygotowanego przez głównego bohatera

• wymienia elementy składające się na teatrzyk lalkowy

• wymienia większość znaków teatru

• przedstawia informacje na temat sztuki wystawianej przez bohatera

• rozpoznaje funkcje pełnione przez bohatera w teatrze

• wymienia wszystkie znaki teatru i rozumie ich funkcję

• opisuje reakcje publiczności na przedstawienie

• ocenia, w której roli bohater czuł się najlepiej

• omawia znaki teatru
w odniesieniu do przedstawienia opisanego w tekście powieści

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę o sztuce teatru w wypowiedziach na temat problematyki tekstu i jego bohaterów

Rozdział II Mali i wielcy w historii

„Historia biblijna w drzewie lipowym wystrugana”. Antonina Domańska, Historia żółtej ciżemki (fragmenty)

• określa czas i miejsce zdarzeń

• zna pojęcia bohater historyczny i podaje przykład takiego bohatera z tekstu

• zna pojęcia wydarzenie historyczne, utwór historyczny

• ogląda uważnie zdjęcie ołtarza z bazyliki Mariackiej, czyta informacje na temat dzieła

• przytacza fragmenty tekstu dotyczące czasu i miejsca zdarzeń

• zna pojęcie archaizm i podaje jego przykład z tekstu

• odróżnia postacie fikcyjne od historycznych i podaje przykłady takich bohaterów z tekstu

• objaśnia pojęcia wydarzenie historyczne, utwór historyczny

• wymienia niektóre elementy ołtarza z bazyliki Mariackiej

• selekcjonuje informacje

• podaje kilka przykładów archaizmów z tekstu

• sporządza katalog postaci fikcyjnych i historycznych z utworu, korzystając z tekstu i przypisów

• używa ze zrozumieniem pojęcia wydarzenie historyczne

• określa temat dzieła, przedstawia wrażenia odbiorcze

• dokonuje wyboru najistotniejszych informacji z tekstu

• określa funkcję archaizmów w tekście

• opisuje bohatera oraz jego pracę, używając przenośni oraz innych środków stylistycznych

• funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat utworu historycznego w analizie tekstu

• porównuje wrażenia odbiorcze współczesne z opisanymi w powieści

• twórczo wykorzystuje
w wypowiedziach ustnych
i pisemnych wiedzę na temat funkcji archaizmów w tekście

• analizuje i interpretuje dzieło artystyczne, swobodnie odwołując się do kontekstów kulturowych

„W podróż za jeden uśmiech”.

Przyimki i wyrażenia przyimkowe

• zna pojęcie przyimek

• zna pojęcie wyrażenie przyimkowe

• rozpoznaje niektóre przyimki

• rozpoznaje przyimek wśród innych części mowy

• wie, jak zbudowane jest wyrażenie przyimkowe

• wie, że przyimek jest nieodmienną i niesamodzielną częścią mowy

• zna pojęcia przyimki proste i przyimki złożone

• rozpoznaje przyimki proste i złożone

• tworzy przyimki złożone

• wie, że przyimki wymagają użycia odpowiedniego przypadka rzeczownika

• używa poprawnych wyrażeń przyimkowych do określenia relacji przestrzennych, czasowych oraz innych zależności

• używa poprawnych form przypadków rzeczowników w wyrażeniach przyimkowych

• poprawnie zapisuje przyimki złożone

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz  umiejętności językowe dotyczące znaczenia przyimków, wyrażeń przyimkowych oraz ich funkcji

„Ploteczki przy okazji kartkóweczki”. Związek rzeczownika
z przymiotnikiem

• rozpoznaje przymiotnik wśród innych części mowy

• zna pojęcie liczby i rodzaju rzeczownika oraz przymiotnika

• wie, że przymiotnik jest najczęściej określeniem rzeczownika

• określa liczbę i rodzaj przymiotnika

• wie, że przymiotnik dopasowuje swoją formę do rzeczownika, który określa

• stosuje zasady pisowni nie
z przymiotnikami

• łączy przymiotniki i rzeczowniki w poprawne związki wyrazowe

• poprawnie zapisuje cząstkę nie z przymiotnikami

• funkcjonalnie używa związków przymiotnika z rzeczownikiem

• poprawnie zapisuje końcówki ą i ę w zakończeniach przymiotników i rzeczowników

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz  umiejętności językowe dotyczące znaczenia przymiotników oraz ich funkcji

„Czy nie nudno panu na pomniku?”. Opowiadanie z elementami opisu – rady dla piszących. Wanda Chotomska, Pomnik Kopernika

• czyta uważnie tekst wiersza oraz informacje o Mikołaju Koperniku

• układa zdarzenia w porządku chronologicznym

• wyszukuje na mapie miejsca zdarzeń i czyta informacje
o postaciach z warszawskich pomników

• czyta rady dla piszących opowiadanie z elementami opisu

• przy niewielkim wsparciu nauczyciela pisze opowiadanie z elementami opisu

• określa, kim jest osoba mówiąca w wierszu

• łączy zdarzenia w związki przyczynowo-skutkowe według podanego schematu

• sporządza plan zdarzeń

• opisuje miejsce zdarzeń

• tworzy krótkie opowiadanie z elementami opisu, korzystając z rad zamieszczonych w podręczniku

• określa cechy osoby mówiącej w wierszu

• przekształca tekst opowieści dla zdynamizowania akcji

• opisuje wybrane elementy świata przedstawionego, stosując różnorodne środki językowe

• tworzy rozbudowane opowiadanie z elementami opisu

• prezentuje postać, wchodząc w rolę przewodnika 

• wyjaśnia wpływ środków językowych na narrację

• tworzy opowieść o jednej
z przygód bohatera wiersza

• tworzy rozbudowane, poprawne językowo, stylistycznie i kompozycyjnie opowiadanie z elementami opisu

• tworzy bezbłędne językowo i kompozycyjnie opowiadanie z elementami opisu – oryginalne pod względem treści i stylu

„Kolorowy zawrót głowy”.

Odmiana przymiotnika

• wie, że przymiotnik odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje

• rozpoznaje liczbę i rodzaj przymiotnika

• odmienia przymiotniki przez przypadki według wzoru

• odmienia przymiotniki przez liczby, rodzaje i przypadki

• tworzy związki frazeologiczne z przymiotnikami

• stosuje w wypowiedziach poprawne formy przypadków przymiotnika

• tworzy poprawne formy rodzajowe przymiotnika
w liczbie mnogiej

• wykorzystuje wiedzę
o odmianie przymiotnikóww wypowiedziach ustnych
i pisemnych

• stosuje poprawnie i celowo zróżnicowane formy gramatyczne przymiotników

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz  umiejętności językowe dotyczące odmiany przymiotników oraz zasad ich pisowni

• objaśnia związki między
warstwą językową a znaczeniową utworu literackiego

„Wojenko, wojenko, cóżeś ty za pani ...”. Leon Łuskino, Piechota (fragment); Tadeusz Biernacki, Andrzej Hałaciński, My, Pierwsza Brygada (fragment)

• czyta teksty pieśni, korzysta z przypisów

• ogląda reprodukcje obrazów i czyta informacje o Legionach Polskich

• zna pojęcia pieśń oraz liryka patriotyczna

• określa, kto wypowiada się w pieśni

• wskazuje wyrażenia mówiące o godności i poświęceniu żołnierzy

• wyszukuje w tekście refren, powtórzenia, rymy, określa liczbę wersów i sylab

• omawia obrazy poetyckie

• wypowiada się na temat wartości cenionych przez bohaterów pieśni

• omawia czynniki wpływające na melodyjność tekstów pieśni

• zapisuje w formie wskazówek informacje na temat obrazów poetyckich

• hierarchizuje wartości odnoszące się do postawy żołnierzy

• używa ze zrozumieniem terminów liryka patriotyczna oraz pieśń w odniesieniu do utworów My, Pierwsza Brygada i Piechota

• na podstawie analizy tekstów pieśni formułuje wnioski o charakterze ogólnym,  dotyczące uniwersalnych wartości etycznych

• twórczo wykorzystuje
w wypowiedziach na temat tekstu posiadaną wiedzę historyczną

„Odkrywanie tajemnic miasta”.

Pisownia wyrazów wielką i małą literą

• wyszukuje wyrazy pisane wielką i małą literą w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zna zasady pisowni wyrazów wielką i małą literą

• korzysta ze słownika ortograficznego

• stara się stosować zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów wielką
i małą literą

• zapisuje poprawnie większość wyrazów wielką
i małą literą w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy wielką i małą literą
w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) na zapamiętanie zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni wielką i małą literą

„Nie musisz być orłem z matematyki, żeby znać dobrze…”.

Liczebnik i jego znaczenia

• zna pojęcie liczebnik

• wie, na jakie pytania odpowiada liczebnik

• rozpoznaje niektóre liczebniki

• wie, że liczebnik jest najczęściej określeniem rzeczownika

• rozpoznaje liczebniki wśród innych części mowy

• wykorzystuje wiedzę o tym, że liczebnik dostosowuje swoją formę do określanego rzeczownika

• posługuje się związkami frazeologicznymi zawierającymi liczebniki

• używa poprawnych form liczebników w związkach wyrazowych

• odróżnia liczebniki od rzeczowników odliczebnikowych

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz  umiejętności językowe dotyczące znaczenia i funkcji liczebników

„Wojenne piosenki… niezrównane towarzyszki walki”. Roksana Jędrzejewska-Wróbel, Halicz (fragmenty); Józef „Ziutek” Szczepański, Pałacyk Michla (fragment)

• czyta ze zrozumieniem teksty oraz informacje
o Powstaniu Warszawskim

• zna pojęcie konspiracja

• wyjaśnia, kim był Józef „Ziutek” Szczepański

• czyta informacje o Krystynie Krahelskiej

• pisze ogłoszenie informujące o koncercie

• rozpoznaje prawdę i fałsz
w wypowiedziach dotyczących głównego bohatera wspomnień

• wypowiada się na temat walk powstańczych

• opowiada o kolejnych zdarzeniach z komiksu

• pisze notatkę o Poczcie Harcerskiej

• określa odbiorcę wypowiedzi poetyckiej

• omawia okoliczności zdarzeń, przedstawia tytułową postać

• używa ze zrozumieniem słowa konspiracja

• opisuje pomnik Małego Powstańca

• formułuje pytania dotyczące działań i przeżyć bohatera

• wyraża opinię na temat zdarzeń przedstawionych w tekście

• określa intencje wypowiedzi

• określa rolę piosenek patriotycznych podczas powstania

• dzieli się wrażeniami na temat wirtualnego muzeum

• analizuje i interpretuje teksty kultury (komiks, piosenka, wspomnienia, pomnik), swobodnie odwołując się do kontekstów historycznych

„Bez względu na porę roku, dnia i stan pogody – stawię się…”. Mariusz Zaruski, Na bezdrożach tatrzańskich (fragmenty)

• wyszukuje na mapie miejsca wydarzeń przedstawionych w tekście

• porządkuje większość wydarzeń zgodnie z chronologią

• zna pojęcie punkt kulminacyjny

• zna pojęcie wspomnienia

• czyta informacje na temat TOPR-u

• rozpoznaje narratora
w tekście

• porządkuje zdarzenia zgodnie z chronologią

• objaśnia pojęcie punkt kulminacyjny

• objaśnia pojęcie wspomnienia

• opisuje godło TOPR-u

• określa wiedzę narratora
o świecie przedstawionym

• określa cechy charakteru bohaterów tekstu

• określa motywy działań ratowników górskich

• wyjaśnia znaczenie nazwy Rycerze Błękitnego Krzyża

• wskazuje, że tekst ma charakter wspomnieniowy

• czyta fragment prezentujący przełomowy moment opowieści, oddając głosem napięcie, które mu towarzyszy

• wyjaśnia rolę autora tekstu w rozwoju ratownictwa tatrzańskiego

• przedstawia własne stanowisko w związku z problematyką omawianego tekstu, formułuje przemyślane, twórcze uwagi

„Ile to było? Kiedy się działo? Porządkuj liczby i rób to śmiało!” Liczebniki główne
i porządkowe

• zna pojęcie liczebniki główne

• zna pojęcie liczebniki porządkowe

• wie, co określają liczebniki główne i porządkowe

• odróżnia cyfry arabskie od rzymskich

• wie, że liczebniki główne
i porządkowe odmieniają się przez przypadki i rodzaje

• odróżnia liczebniki główne od porządkowych

• odmienia liczebniki przez przypadki według wzoru

• zna zasady zapisu liczebników głównych i porządkowych

• wykorzystuje wiedzę
o odmianie liczebników
w wypowiedziach ustnych
i pisemnych

• stosuje zasady zapisu liczebników głównych i porządkowych cyframi arabskimi
i rzymskimi

• funkcjonalnie używa w opisie liczebników głównych
i porządkowych

• zapisuje poprawnie liczebniki główne i porządkowe cyframi arabskimi i rzymskimi

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz  umiejętności językowe dotyczące funkcji liczebników głównych i porządkowych

„Poeci… na start!”. Kazimierz Wierzyński, Na start

• czyta uważnie wiersz i określa jego temat

• zna pojęcie bohater liryczny

• zna pojęcie wykrzyknienie

• określa tematykę tekstu

• przytacza epitety i porównania dotyczące bohatera lirycznego

• wyszukuje w wierszu fragmenty oddające emocje osoby mówiącej

• wypowiada się na temat sytuacji przedstawionej
w wierszu

• przytacza przenośnię dotyczącą bohatera tekstu

• czyta fragmenty wiersza, oddając głosem natężenie uczuć i przeżyć

• określa, kim może być podmiot liryczny

• opisuje bohatera lirycznego

• określa funkcję wykrzyknień w kontekście treści wiersza

• analizuje tekst na poziomie metaforycznym

• funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat różnych środków stylistycznych podczas analizy i interpretacji wiersza

„Srebro to za mało. Artykuł prasowy”. Podziękowanie – rady dla piszących. Janusz Pindera, Życie pokaże (fragmenty)

• czyta uważnie tekst prasowy

• podaje informacje na temat osiągnięć bohaterki tekstu prasowego

• zna pojęcie artykuł prasowy

• czyta rady dla piszących podziękowanie

• przy niewielkim wsparciu nauczyciela tworzy tekst podziękowań

• wynotowuje informacje
z tekstu

• określa czynniki decydujące o sukcesie sportsmenki

• przytacza tytuł artykułu i śródtytuły

• porównuje artykuł prasowy
i powieść według wybranych kryteriów

• pisze tekst podziękowań, korzystając z rad zamieszczonych w podręczniku

• wyszukuje w tekście najistotniejsze informacje

• prezentuje bohaterkę tekstu

• objaśnia i komentuje tytuł artykułu

• porównuje artykuł prasowy i tekst literacki

• wyszukuje informacje
o wydarzeniach o charakterze charytatywnym i pisze tekst podziękowań dla organizatorów imprezy

• odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od informacji drugorzędnych

• wyraża opinię na temat postawy bohaterki

• określa funkcję śródtytułów w artykule prasowym

• pisze poprawny językowo
i stylistycznie tekst podziękowań

• funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę o tekstach dziennikarskich w wypowiedziach na temat omawianego artykułu prasowego

• formułuje twórcze uwagi i przemyślane wskazówki ułatwiające innym uczniom pracę

„W zdrowym ciele zdrowy duch”. Pisownia przyimków
i wyrażeń przyimkowych

• dostrzega trudności ortograficzne w zakresie łącznej i rozdzielnej pisowni przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych

• korzysta ze słownika ortograficznego

• zna zasady dotyczące łącznej i rozdzielnej pisowni przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych

• stosuje zasady łącznej
i rozdzielnej pisowni przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• poprawnie zapisuje przyimki złożone i wyrażenia przyimkowe w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) na zapamiętanie zapisu poznanych przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni łącznej i rozdzielnej

„Niecodzienne atrakcje, niesamowite wrażenia, czyli niezwykłe miejsca, które warto zobaczyć”. Pisownia nie z różnymi częściami mowy

• wyszukuje wyrazy z nie w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zna zasady pisowni nie z rzeczownikami, czasownikami, przymiotnikami, przysłówkami i liczebnikami

• korzysta ze słownika ortograficznego

• stara się stosować zasady ortograficzne do poprawnego zapisu nie z różnymi częściami mowy

• zapisuje poprawnie większość wyrazów z nie w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy z nie w zestawie ortogramów zawartych
w ćwiczeniach

• przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) na zapamiętanie zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni nie

Rozdział III Herosi mitów i legend

„Mity ożywają”. Nikos i Ares Chadzinikolau, Ilustrowana księga mitów greckich (fragmenty)

• zna pojęcie mitologia

• wymienia kilku bogów greckich przedstawionych
w tekście i wyjaśnia, czym się opiekowali

• używa we właściwym kontekście wybranego słowa pochodzącego z mitologii

• porządkuje kolejne etapy tworzenia mitów i opowieści z nimi związanych

• wymienia większość bogów greckich przedstawionych w tekście i wyjaśnia, czym się opiekowali

• objaśnia znaczenia wybranych słów zaczerpniętych z mitologii

• objaśnia etapy tworzenia mitów i opowieści z nimi związanych

• rozpoznaje atrybuty przypisane różnym bogom greckim

• objaśnia rodowód bogów greckich

• objaśnia funkcję opowieści
o bogach i herosach w kulturze starożytnej Grecji

• rozpoznaje prawdę i fałsz
w wypowiedziach dotyczących wybranych bogów

• pisze oryginalny pod względem treści i formy pytań tekst wywiadu

• funkcjonalnie posługuje się różnymi związkami wyrazowymi zaczerpniętymi z mitologii

„Wiedzieli już Rzymianie, co to jest zdanie”. Powtórzenie
o wypowiedzeniach

• wie, co to jest wypowiedzenie

• wie, w jakim celu są używane wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące

• wie, czym różni się zdanie od wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika

• stosuje wypowiedzenia oznajmujące, rozkazujące, pytające w zależności od celu wypowiedzi

• stosuje wypowiedzenia wykrzyknikowe dla uzyskania ekspresji wypowiedzi

• odróżnia zdanie od wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika

• rozpoznaje równoważniki zdań

• przekształca wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika w zdania i odwrotnie odpowiednio do przyjętego celu

• stosuje konsekwentnie wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika w zapisie planu zdarzeń

• stosuje poprawnie różne typy wypowiedzeń odpowiednio od sytuacji komunikacyjnej

• określa znaczenie łacińskich sentencji, korzystając z różnych źródeł

• świadomie i swobodnie  stosuje wiedzę na temat różnych typów wypowiedzeń
w wypowiedziach ustnych i pisemnych

„Kim jest ten więzień?”. Wanda Markowska, Prometeusz

• dopasowuje zdarzenia
z tekstu do ilustracji

• przytacza fragment tekstu na wskazany temat

• podaje kilka określeń charakteryzujących głównego bohatera

• czyta definicję słowa prometejski

• czyta informacje na temat mitu o czterech wiekach ludzkości

• porządkuje ilustracje zgodnie z chronologią zdarzeń mitu

• opisuje bohatera za pomocą różnorodnych określeń 

• wyraża opinię na temat wartości darów tytana

• charakteryzuje krótko każdy z czterech wieków ludzkości przedstawionych w greckim micie

• opowiada o życiu ludzi stworzonych przez Prometeusza

• wymienia czyny tytana potwierdzające główne cechy jego osobowości

• wskazuje określenia synonimiczne w podanym zestawie wyrazów

• wyjaśnia znaczenia wyrazu prometejski, odwołując się do tekstu mitu

• analizuje problem, jak zmieniło się życie ludzi za sprawą tytana

• zestawia kontekst biblijny
i mityczny dotyczący historii stworzenia człowieka

• formułuje wypowiedź na temat współczesnych dobroczyńców ludzkości

• wyjaśnia funkcję mitu
o Prometeuszu

• formułuje ocenę moralną działań bohaterów, odwołując się do uniwersalnych wartości etycznych

• na podstawie analizy tekstu formułuje wnioski o charakterze ogólnym, dotyczące społecznej funkcji mitów

„Czynów wielkich dokonali i w mitach się zapisali”. Podmiot i orzeczenie

• rozpoznaje w zdaniu orzeczenie

• rozpoznaje w zdaniu podmiot

• zna pojęcie związek główny w zdaniu

• wie, że funkcję podmiotu w zdaniu pełni najczęściej rzeczownik w mianowniku

• wie, że funkcję orzeczenia
w zdaniu pełni najczęściej czasownik w formie osobowej

• wyodrębnia związek główny w zdaniu i zna jego funkcję

• wyodrębnia związki poboczne i zna ich funkcje

• wie, z czego się składa grupa podmiotu i grupa orzeczenia w zdaniu

• zna pojęcie podmiot gramatyczny

• zna pojęcia podmiot szeregowy i podmiot towarzyszący

• zna pojęcie orzeczenie czasownikowe

• wykorzystuje wiedzę na temat zależności form czasownika w roli
orzeczenia i rzeczownika w roli podmiotu w wypowiedziach ustnych i pisemnych

• wyodrębnia grupę podmiotu i grupę orzeczenia w zdaniu

• rozpoznaje podmiot gramatyczny w zdaniu

• rozpoznaje podmiot szeregowy i podmiot towarzyszący w zdaniu

• rozpoznaje orzeczenie czasownikowe w zdaniu

• wie, ze funkcję orzeczenia mogą pełnić wyrazy typu trzeba, można, należy, warto z towarzyszącym im bezokolicznikiem

• tworzy poprawne związki wyrazowe w wypowiedzeniach

• świadomie rozwija zdania, rozbudowując grupę podmiotu lub orzeczenia

• funkcjonalnie i poprawnie używa podmiotu gramatycznego, szeregowego lub towarzyszącego w zdaniu

• funkcjonalnie i poprawnie używa orzeczenia
czasownikowego oraz orzeczenia z wyrazami typu trzeba, można, należy, warto w zdaniu

• twórczo wykorzystuje wiedzę na temat orzeczeń i podmiotów oraz funkcji tych części zdania w wypowiedzeniach

• funkcjonalnie stosuje różne typy podmiotów i orzeczeń

„Teraz Zeus ma głos”. Gerard Moncomble, o tym, jak Demeter straciła swoją ukochaną córkę i przemieniła ziemię
w pustynię (fragmenty)

• określa adresata opowieści

• opowiada o sytuacji wymagającej podjęcia decyzji

• odczytuje fragmenty mówiące o uczuciach Demeter

• zna pojęcie uosobienie (personifikacja)

• zapisuje imiona wymienionych w micie bogów w formie notatki graficznej

• podaje możliwe rozwiązania sytuacji wymagającej podjęcia decyzji

• krótko opisuje pejzaże przedstawione na ilustracjach

• objaśnia pojęcie uosobienie (personifikacja), odwołując się do przykładów

• sporządza szczegółowy plan zdarzeń opowieści

• przedstawia pozytywne i negatywne skutki różnych rozwiązań sytuacji

• dopasowuje reprodukcje do wybranych części mitu

• wskazuje podobieństwa i różnice między bohaterami mitycznymi

• prezentuje zdarzenia, wchodząc w rolę jednej z postaci

• określa skutki podjętych decyzji, omawia uczucia Demeter, używając słów
i wyrażeń synonimicznych

• wyjaśnia funkcję mitu
o Demeter i Korze

• przedstawia własny punkt widzenia na temat tekstu literackiego, trafnie dobierając argumenty na poparcie swojego stanowiska

„Jacy? Którzy? Czyi? Kto rąbka tajemnicy uchyli?”. Przydawka

• zna pojęcie przydawka

• wie, na jakie pytania najczęściej odpowiada przydawka

• rozpoznaje w zdaniu niektóre przydawki

• objaśnia pojęcie przydawka, określając jej funkcję w zdaniu

• wie, jakimi częściami mowy może być wyrażona przydawka

• rozpoznaje w zdaniu przydawki i zna ich funkcje składniowe

• przekształca przydawki
w formie wyrażenia przyimkowego w przydawki wyrażone przymiotnikiem i odwrotnie – odpowiednio do przyjętego celu

• rozpoznaje w zdaniu przydawki wyrażone różnymi częściami mowy

• buduje poprawne związki wyrazowe z przydawkami

• funkcjonalnie używa przydawek różnego typu

• twórczo i swobodnie wykorzystuje wiedzę na temat przydawek oraz funkcji tych części zdania w wypowiedzeniach

„Trzymaj język za zębami”. Jan Parandowski, Syzyf

• opisuje miejsca zdarzeń
z mitu i określa, które są realistyczne, a które fantastyczne

• wyjaśnia, za co został ukarany Syzyf

• wie, jaką funkcję pełniły mity greckie

• układa szczegółowy plan zdarzeń jednej z głównych części mitu

• opisuje sposób ukarania Syzyfa

• objaśnia funkcje mitów greckich

• układa szczegółowy plan zdarzeń mitu

• wyraża opinię na temat kary dla Syzyfa

• omawia przesłanie mitu korynckiego

• opisuje wyobrażenia starożytnych Greków dotyczące życia i śmierci

• zapisuje przesłanie mitu
w formie rad

• przedstawia oryginalny sposób ukazania uwspółcześnionej postaci mitologicznej

„W świecie bogów, herosów
i ludzi”. Charakterystyka postaci (wprowadzenie) – rady dla piszących. Jan Parandowski,

Dwanaście prac Heraklesa

• podaje podstawowe informacje na temat bohatera mitu

• wyszukuje w tekście informacje na temat działań bohatera

• wyszukuje w słoniku znaczenie wyrazu heros oraz znaczenie stajnia Augiasza

• czyta rady dla piszących charakterystykę postaci

• przy niewielkim wsparciu nauczyciela pisze charakterystykę postaci

• opisuje wygląd Heraklesa, korzystając z informacji
z tekstu

• objaśnia przyczynę zdarzeń mających wpływ na los bohatera

• objaśnia znaczenie wyrazu heros oraz wyrażenie stajnia Augiasza

• tworzy uproszczoną charakterystykę postaci, korzystając z rad zamieszczonych w podręczniku

• wnioskuje na podstawie działań bohatera o jego cechach charakteru

• wyraża opinię na temat działań bohatera i przytacza argumenty na poparcie swojego stanowiska

• używa ze zrozumieniem wyrazu heros oraz wyrażenia stajnia Augiasza

• tworzy charakterystykę postaci literackiej

• określa wpływ różnych czynników na życie bohatera

• wykorzystuje wiedzę o bohaterze do tworzenia tekstów inspirowanych treścią mitu

• funkcjonalnie wykorzystuje poznane pojęcia w wypowiedziach na temat bohatera

• tworzy poprawną językowo, stylistycznie i kompozycyjnie charakterystykę postaci

• przedstawia własne stanowisko w związku z problematyką omawianego tekstu, formułuje przemyślane, twórcze uwagi

• pisze oryginalny pod względem treści i formy pytań tekst wywiadu

• funkcjonalnie posługuje się różnymi związkami wyrazowymi zaczerpniętymi z mitologii

„Nie udawaj Greka”. Dopełnienie

• zna pojęcie dopełnienie

• wie, na jakie pytania odpowiada dopełnienie

• rozpoznaje w zdaniu niektóre dopełnienia

• objaśnia pojęcie dopełnienie, określając jego funkcję w zdaniu

• wie, jakimi częściami mowy jest wyrażone dopełnienie

• rozpoznaje w zdaniu dopełnienia i zna ich funkcje składniowe

• określa formę gramatyczną rzeczowników pełniących funkcję dopełnienia

• buduje poprawne związki wyrazowe z dopełnieniami

• funkcjonalnie stosuje dopełnienia w tworzeniu konstrukcji zdaniowych

• twórczo i swobodnie wykorzystuje wiedzę na temat dopełnień oraz funkcji tych części zdania w wypowiedzeniach

„W labiryncie mitu”. Jan Parandowski, Tezeusz

• wymienia bohaterów mitu

• porządkuje zdarzenia
w układzie chronologicznym

• czyta uważnie wskazany fragment utworu

• zna pojęcie wątek

• wyszukuje znaczenie podanych frazeologizmów

• czyta informacje na temat kultury minojskiej

• selekcjonuje informacje na temat bohaterów mitu

• nadaje tytuły wydarzeniom

• opowiada mitologiczną historię z punktu widzenia wskazanego bohatera

• objaśnia pojęcie wątek

• używa we właściwym kontekście frazeologizmów związanych z omawianym mitem

• tworzy opowieść inspirowaną mitem

• porównuje dwie historie mitologiczne

• wnioskuje na podstawie działań bohatera o jego cechach charakteru

• nazywa uczucia bohaterki

• objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne wyrazu labirynt

• porównuje bohaterów mitologicznych z bohaterami współczesnej popkultury

• ocenia postawę bohatera

• przytacza właściwe argumenty na poparcie stanowiska

• rozpoznaje emocje bohaterki

• omawia symboliczne znaczenie mitologicznej postaci

• odwołuje się podczas analizy mitu do różnych tekstów kultury

• twórczo i w oryginalny sposób wykorzystuje wiedzę na temat mitologicznych bohaterów do stworzenia scenariusza gry komputerowej

„Skarby gramatyki”. Okoliczniki

• zna pojęcie okolicznik

• wie na jakie pytania odpowiadają okoliczniki

• zna trzy typy okoliczników: czasu, miejsca i sposobu

• rozpoznaje w zdaniu niektóre okoliczniki

• objaśnia pojęcie okolicznik, określając jego funkcję
w zdaniu

• wie, na jakie pytania odpowiadają okoliczniki różnych typów

• wie, jakimi częściami mowy mogą być wyrażone okoliczniki

• odróżnia okolicznik czasu, miejsca i sposobu

• rozpoznaje w zdaniu okoliczniki wyrażone różnymi częściami mowy

• tworzy poprawne związki wyrazowe z okolicznikami

• funkcjonalnie używa okoliczników różnego typu w wypowiedziach

• twórczo i swobodnie wykorzystuje wiedzę na temat różnych typów okoliczników oraz funkcji tych części zdania w wypowiedzeniach

„Muzo! Męża wyśpiewaj…”. Prezentacja multimedialna – rady dla tworzących. Jan Parandowski, Podróże Odyseusza (fragmenty)

• czyta uważnie tekst o podróży Odyseusza oraz informacje o wojnie trojańskiej

• określa czas zdarzeń

• zna związki wyrazowe syreni śpiew oraz znajdować się między Scyllą a Charybdą

• czyta rady dla tworzących prezentację multimedialną

• przy wsparciu nauczyciela tworzy prostą prezentację multimedialną

• wskazuje na mapie miejsca,
o których mowa w tekście

• nadaje tytuły przygodom Odyseusza

• stosuje w opisie syren epitety i porównania

• tworzy opowieść inspirowaną mitem

• tworzy prezentację multimedialną, korzystając z rad zamieszczonych w podręczniku

• opowiada o miejscach zdarzeń, używając określeń
o charakterze przenośnym

• ocenia przygody we wskazanych kategoriach

• opowiada o wybranym zdarzeniu z różnych punktów widzenia

• wyodrębnia w tekście związki wyrazowe wskazujące na różnicę między czasem zdarzeń a czasem opowiadania

• tworzy prezentację multimedialną, wykorzystując funkcjonalnie różne źródła informacji

• opowiada o obyczajach
w kraju Feaków

• rozpoznaje bohaterów na podstawie ich wypowiedzi

• wspomina wybrane zdarzenie, wchodząc w rolę bohatera zdarzeń

• tworzy poprawną meryto-
rycznie, językowo i kompozycyjnie prezentację multimedialną

• tworzy prezentację multimedialną, wykorzystując funkcjonalnie wiedzę na temat praw autorskich i możliwości korzystania z wolnych zasobów sieci

„Podchody z Indianami i ze zdaniami”. Analiza zdania pojedynczego

• wyszukuje związki wyrazowe w zdaniu

• buduje zdania z podanych związków wyrazowych

• przedstawia na wykresie zależności logiczne między wyrazami

• wymienia pytania, na które odpowiadają wyrazy określające

• analizuje związki logiczne między wyrazami, wykorzystując odpowiednie schematy

• używa ze zrozumieniem pojęć podmiot, orzeczenie, przydawka, okolicznik, dopełnienie podczas analizy składniowej zdania

• objaśnia związki wyrazowe i strukturę zdania, wykorzystując odpowiednie schematy i notatki graficzne

• używa funkcjonalnie nazw wszystkich części zdania podczas jego analizy składniowej

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat związków wyrazowych w zdaniu

• formułuje twórcze wskazówki ułatwiające innym uczniom analizę zdania

„Na koniec świata i jeszcze dalej”. Nikos i Ares Chadzinikolau, Orfeusz i Eurydyka (fragmenty Ilustrowanej księgi mitów greckich)

• określa tematykę utworu

• rozpoznaje miejsca akcji

• opowiada o zdarzeniach

• zna pojęcie dygresja

• sporządza plan wydarzeń dotyczących wędrówki bohatera

• analizuje przyczyny i skutki zdarzeń

• rozpoznaje dygresję
w utworze

• przedstawia Orfeusza
z punktu widzenia innego bohatera

• wnioskuje na podstawie przesłanek z tekstu o przyczynie niepowodzenia Orfeusza

• podaje epitety określające uczucia bohaterów

• objaśnia przenośne określenie dotyczące bohatera

• tworzy wypowiedzi o charakterze perswazyjnym

• zestawia treść mitu z innymi tekstami kultury

• formułuje ocenę moralną działań bohaterów, odwołując się do uniwersalnych wartości

• analizuje i interpretuje mit, swobodnie odwołując się do kontekstów kulturowych

„Od darów natury do świata kultury”. Typy związków wyrazowych

• wyszukuje w zdaniu podmiot, orzeczenie

• wskazuje wyrazy nadrzędne i podrzędne w związkach wyrazowych

• zna pojęcia związek zgody, związek rządu, związek przynależności

• nazywa niektóre typy związków wyrazowych

• określa formy gramatyczne wyrazów w związkach wyrazowych

• wyodrębnia związki poboczne

• objaśnia pojęcia związek zgody, związek rządu, związek przynależności

• wie, jakie części mowy występują najczęściej w związkach wyrazowych różnych typów

• wykorzystuje wiedzę na temat zależności form czasownika w roli orzeczenia
i rzeczownika w roli podmiotu w wypowiedziach ustnych i pisemnych

• używa ze zrozumieniem pojęć związek zgody, związek rządu, związek przynależności

• odróżnia różne typy związków wyrazowych

• funkcjonalnie stosuje przydawkę, dopełnienie i okolicznik w tworzeniu poprawnych konstrukcji zdaniowych

• używa funkcjonalnie nazw wszystkich typów związków wyrazowych podczas analizy składniowej zdań

• twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat różnych typów związków wyrazowych w zdaniu

„Podniebny lot”. Jan Parandowski, Dedal i Ikar

• wskazuje na mapie miejsca przywołane w tekście

• podaje określenia dotyczące każdego bohatera

• wyszukuje w słowniku znaczenie wyrażenia ikarowy lot

• analizuje nazwy miejsc
w odniesieniu do treści mitu

• zestawia określenia na zasadzie przeciwieństwa

• objaśnia znaczenie wyrażenia ikarowy lot

• przedstawia zdarzenia
w formie komiksu

• opisuje bohaterów, wykorzystując inny tekst kultury (rzeźbę)

• używa ze zrozumieniem wyrażenia ikarowy lot

• relacjonuje zdarzenia z perspektywy bohatera mitu

• interpretuje treść obrazu odwołującego się do mitu

• tworzy tekst inspirowany dziełem rzeźbiarza

• analizuje i interpretuje mit, swobodnie odwołując się do kontekstów kulturowych

„Spacerkiem przez wieki, czyli z wizytąuo Piasta”. Cecylia Niewiadomska, Piast, Podanie o Lechu

• określa czas i miejsce zdarzeń

• zapisuje plan ramowy opowieści

• zna pojęcie podanie

• opowiada o obrzędzie postrzyżyn

• przytacza z tekstu przysłowie dotyczące gościnności

• przytacza fragment utworu informujący o czasie i miejscu zdarzeń

• zestawia informacje z drzewa genealogicznego z tekstem

• wyodrębnia i oznacza zdarzenie nieprawdopodobne

• objaśnia pojęcie podanie

• tworzy tekst życzeń z okazji postrzyżyn

• podaje wyczerpujące informacje o bohaterach tekstu

• czyta tekst, wchodząc
w rolę wędrownego poety

• wymienia wartości cenione przez Polan

• tworzy scenariusz audycji telewizyjnej na temat obrzędu opisanego w podaniu

• zapisuje informacje o bohaterach w formie notatki graficznej

• wyodrębnia różnice między elementami świata przedstawionego baśni i podania

• tworzy wypowiedź o charakterze perswazyjnym, dobierając odpowiednie argumenty

• określa funkcję pieśni
w utworze

• tworzy interesującą wypowiedź o charakterze przemowy, używając funkcjonalnie różnorodnych argumentów

„Z wizytą w grodzie dawnych Słowian”. Powtórzenie pisowni
wyrazów z rz, ż, ó, u, h, ch, nie oraz wielką i małą literą

• wyszukuje wyrazy z rz, ż, ó, u, h, ch, z cząstką nie pisane wielką i małą literą w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zna zasady pisowni rz, ż, ó, u, h, ch, cząstki nie, wielkiej
i małej litery

• korzysta ze słownika ortograficznego

• stara się stosować zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów z rz, ż, ó, u, h, ch, z cząstką nie pisanych wielką i małą literą

• zapisuje poprawnie większość wyrazów z rz, ż, ó, u, h, ch, z cząstką nie pisanych wielką i małą literą w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy z rz, ż, ó, u, h, ch, z cząstką nie pisanych wielką i małą literą w zestawie ortogramów zawartych
w ćwiczeniach

• przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) na zapamiętanie zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni rz, ż, ó, u, h, ch, cząstki nie oraz wielką i małą literą

„Postacie znane, w legendach przedstawiane”. Zdanie pojedyncze i złożone

• wyodrębnia podmiot i orzeczenie w zdaniu

• wie, czym różni się zdanie pojedyncze rozwinięte od zdania pojedynczego nierozwiniętego

• zna pojęcia zdanie pojedyncze i zdanie złożone

• wyodrębnia zdania w tekście

• rozpoznaje w tekście zdanie pojedyncze rozwinięte
i nierozwinięte

• rozpoznaje określenia podmiotu i orzeczenia

• objaśnia budowę zdania złożonego

• zna pojęcie zdania składowe

• tworzy zdanie pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte – odpowiednio do przyjętego celu

• odróżnia zdanie pojedyncze od złożonego

• objaśnia sposób łączenia zdań składowych w zdaniu złożonym

• świadomie rozwija zdanie w celu wzbogacenia odpowiedzi

• poprawnie wyznacza granice zdań pojedynczych i złożonych w wypowiedzeniach

• oddziela przecinkami zdania składowe w zdaniu złożonym

• świadomie i swobodnie stosuje wiedzę na temat zdań pojedynczych i złożonych
w dłuższych wypowiedziach ustnych i pisemnych

„Gołębie wszystkich placów, wzywam was”. Mariusz Wollny Tropem smoka. Bajeczny przewodnik po magicznym Krakowie dla dzieci i młodzieży (fragmenty); Barbara Suchy, Promują i brudzą Kraków. Jest sposób na gołębie? (fragment artykułu prasowego)

• czyta uważnie legendę oraz artykuł prasowy

• opisuje postać fantastyczną

• zna pojęcie legenda

• zna pojęcie podtytuł

• czyta informacje na temat czasopism i gazet

• określa temat legendy

• wskazuje motywy baśniowe

• objaśnia pojęcie legenda

• wskazuje podtytuł

• wymienia poznane wcześniej elementy artykułu prasowego

• opowiada o zdarzeniach, wchodząc w rolę przewodnika

• opowiada o postaci historycznej z tekstu

• wymienia elementy realistyczne i fantastyczne
w utworze

• objaśnia funkcję podtytułu

• omawia zagadnienia przedstawione w artykule prasowym z różnych perspektyw

• rozpoznaje w tekście motywy zaczerpnięte z baśni

• wskazuje źródła historyczne mogące zawierać informacje o postaci historycznej

• wskazuje i omawia elementy komizmu w utworze

• wskazuje lid i określa jego funkcję w artykule prasowym

• rozpoznaje argumenty odwołujące się do faktów, logiki oraz emocji

• swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat prasy i pracy dziennikarza

• używa funkcjonalnie pojęć aprobata i dezaprobata, formułując opinie na temat problemów poruszonych w tekście

„Nie dukat czyni szczęśliwym”. Artur Oppman, Złota kaczka

• wymienia miejsca zdarzeń, niektóre wskazuje na mapie

• zna pojęcie akcja

• prezentuje głównego bohatera

• zna pojęcie sentencja

• wskazuje na mapie miejsca zdarzeń legendy

• objaśnia pojęcie akcja na przykładzie legendy o złotej kaczce

• formułuje pytania adresowane do bohatera

• wyszukuje w tekście wypowiedź o charakterze sentencji

• nadaje tytuły wydzielonym częściom tekstu

• analizuje związki przyczynowo-skutkowe w legendzie

• wyszukuje w tekście kolokwializmy

• przedstawia opinię na temat wartości w życiu

• opowiada o najbardziej emocjonujących zdarzeniach

• uzasadnia, że opowieść
o złotej kaczce jest legendą

• określa wpływ języka (kolokwializmy) na charakterystykę postaci

• ocenia i określa postawę bohaterów

• w sposób dojrzały i przemyślany komentuje zachowania bohaterów, uwzględniając motywy ich działania

„Łączą, przeczą, coś wynika… – taka zdań tych specyfika”.

Zdania złożone współrzędnie 

• rozpoznaje zdanie złożone

• zna pojęcie zdanie współrzędnie złożone

• wie, że istnieją różne typy zdań współrzędnie złożonych, zna niektóre z nich

• objaśnia pojęcie zdania współrzędnie złożone na przykładach

• zna cztery typy zdań złożonych: łączne, rozłączne, przeciwstawne i wynikowe

• zna najczęściej używane spójniki w poszczególnych typach zdań współrzędnie złożonych

• odróżnia treści przekazywane przez zdania współrzędnie złożone różnego typu

• określa typy zdań złożonych współrzędnie

• przedstawia zależności między zdaniami składowymi w zdaniach współrzędnie złożonych, używając wykresów

• stosuje zasady interpunkcji dotyczące łączenia zdań współrzędnie złożonych różnego typu

• funkcjonalnie tworzy zdania współrzędnie złożone różnego typu

• bezbłędnie stosuje zasady interpunkcji dotyczące łączenia zdań współrzędnie złożonych różnego typu

• świadomie i swobodnie stosuje wiedzę na temat różnych typów zdań współrzędnie złożonych w wypowiedziach ustnych i pisemnych

„Gdzie diabeł nie może…”. Adam Mickiewicz, Pani Twardowska

• czyta tekst legendy oraz informacje na temat Twardowskiego

• wymienia bohaterów utworu

• wyodrębnia kwestie wypowiadane przez poszczególnych bohaterów

• zna pojęcie cudzysłów

• zna funkcję przypisów

• porównuje legendę o panu Twardowskim z treścią wiersza, wskazuje podobieństwa i różnice

• wskazuje postacie pierwszoplanowe

• dopasowuje emotikony do ilustracji

• określa na podstawie przypisów znaczenie większości wyrazów

• wyjaśnia tytuł utworu

• nadaje jednorodne językowo tytuły ilustracjom obok tekstu

• rozpoznaje nastrój zdarzeń
i emocje bohaterów

• określa funkcję cudzysłowów w tekście wiersza

• określa na podstawie przypisów znaczenie wszystkich wyrazów

• określa fantastyczny i realistyczny charakter zdarzeń przedstawionych na ilustracjach

• wyodrębnia w tekście wyrazy wpływające na nastrój tajemniczości

• czyta tekst z podziałem na role, podkreślając odpowiednią modulacją nastrój
i emocje bohaterów

• wskazuje i omawia elementy komizmu w utworze

• rozpoznaje znaczenie łacińskich wyrażeń

• analizuje różne elementy świata przedstawionego utworu, swobodnie wykorzystując werbalne i pozawerbalne środki wyrazu

• tworzy opowieść z perspektywy świadka zdarzeń, oryginalną pod względem treści, formy języka i stylu

Rozdział IV Bawiący się słowami

„Nazywanie rzeczy nie po imieniu, lecz po marzeniu”. Jan Sztaudynger, Fraszki (wybór) 

• czyta uważnie teksty fraszek Jana Sztaudyngera

• zna pojęcie apostrofa

• zna pojęcie puenta

• opisuje wyobrażenie muzy

• określa tematykę fraszek

• objaśnia pojęcie apostrofa

• objaśnia pojęcie puenta

• prezentuje wyobrażenie poety

• określa charakter fraszek

• objaśnia, czym jest poezja i poezjowanie

• rozpoznaje adresata wypowiedzi lirycznej

• rozpoznaje apostrofę
i puentę

• analizuje różnice stylistyczne dotyczące języka poetyckiego i naukowego

• określa intencje wypowiedzi podmiotu lirycznego

• wskazuje analogie między tekstami fraszek a ich ilustracją

• twórczo wykorzystuje w wypowiedziach ustnych i pisemnych wiadomości na temat stylów funkcjonalnych języka

„Spacerkiem wśród słowników”.

Słowniki języka polskiego
i wyrazów obcych

• korzysta ze słownika ortograficznego w celu sprawdzenia poprawnego zapisu wyrazów

• podejmuje próby korzystania ze słownika języka polskiego oraz słownika wyrazów obcych

• zna funkcje słownika wyrazów bliskoznacznych

• zna funkcję słownika języka polskiego i słownika wyrazów obcych

• korzysta ze słownika języka polskiego i słownika wyrazów obcych

• korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych

• objaśnia budowę haseł
w słowniku języka polskiego i słowniku wyrazów obcych

• uogólnia w formie notatki graficznej wiedzę na temat słowników

• korzysta, odpowiednio do potrzeb, z różnych typów słowników

• rozpoznaje znaczenie skrótów stosowanych w słowniku języka polskiego

• tworzy poprawne związki wyrazowe z użyciem wyrazów obcego pochodzenia

• sprawnie posługuje się słownikami języka polskiego oraz wyrazów obcych, swobodnie korzystając ze skrótów, odsyłaczy i innych informacji

„Czasem utopce bywają
w kropce”. Dedykacja – rady dla piszących. Maciej Wojtyszko, Saga rodu Klaptunów (fragmenty)

• czyta uważnie tekst

• wyszukuje informacje
z tekstu na temat głównego bohatera

• czyta rady dla piszących dedykację

• przy niewielkim wsparciu nauczyciela pisze dedykację

• opisuje miejsce zdarzeń

• opowiada o marzeniach głównego bohatera

• pisze dedykację, korzystając z rad zamieszczonych w podręczniku

• prezentuje głównego bohatera

• objaśnia, na czym polega potęga słowa

• wyraża opinię na temat poezji

• pisze poprawną językowo
i stylistycznie dedykację

• przytacza argumenty wskazujące na obrazowanie fantastyczne w utworze

• omawia zachowania postaci fantastycznych

• zestawia wartość poetyckiego wyobrażenia oraz jego dosłownej ilustracji

• pisze bezbłędną dedykację

• tworzy oryginalne pod względem treści i języka teksty dziennikarskie inspirowane tekstem literackim

• tworzy bezbłędną dedykację – oryginalną pod względem treści i stylu

„Zacznij dzień od uśmiechu”.

Powtórzenie wiadomości
o głoskach

• wymienia kolejne litery alfabetu

• zna różnicę między głoską a literą

• wykorzystuje znajomość alfabetu w praktyce

• zna dwuznaki stosowane
w polskim piśmie

• odróżnia samogłoski od spółgłosek

• podaje przykłady wyrazów
o różnej liczbie liter i głosek

• objaśnia wpływ pojedynczych głosek na zmiany znaczenia wyrazów

• swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat liter, głosek, alfabetu w różnych sytuacjach problemowych

„Odgłosy, rozmowa – dźwięków pełna głowa”. Spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne

• zna pojęcia głoski dźwięczne i głoski bezdźwięczne

• podaje przykłady głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych

• wie, że wszystkie samogłoski są dźwięczne

• wymienia kilka par głosek różniących się dźwięcznością

• wie, w jakich okolicznościach głoski dźwięczne mogą być wymawiane bezdźwięcznie

• wymienia pary głosek różniących się dźwięcznością

• wymienia spółgłoski nieposiadające odpowiedników bezdźwięcznych

• wie, w jakich okolicznościach głoski bezdźwięczne mogą być wymawiane dźwięcznie

• wykorzystuje inne formy wyrazu lub wyrazy pokrewne dla uzasadnienia pisowni głoski dźwięcznej

• swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat głosek dźwięcznych
i bezdźwięcznych w różnych sytuacjach problemowych

„Odgłosy świata”. Jan Twardowski, Klasówka z religii

• zna pojęcie wyrazy dźwiękonaśladowcze

• wyjaśnia pochodzenie dźwięków wymienionych
w wierszu

• objaśnia pojęcie wyrazy dźwiękonaśladowcze

• określa adresata wypowiedzi lirycznej

• zna pojęcie onomatopeja

• określa, kim jest osoba mówiąca w wierszu

• stosuje ze zrozumieniem pojęcie onomatopeja

• określa funkcję wyrazów dźwiękonaśladowczych
w wierszu

• komentuje i objaśnia związki pomiędzy warstwą brzmieniową i znaczeniową utworu poetyckiego

„Nadstaw ucha! Co ja słyszę?...”.

Oznaczanie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych

• dostrzega trudności ortograficzne w zakresie oznaczania głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych

• korzysta ze słownika ortograficznego

• zna wybrane zasady dotyczące oznaczania głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych

• stosuje zasady oznaczania spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• poprawnie oznacza głoski dźwięczne i bezdźwięczne
w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) na zapamiętanie zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie oznaczania głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych

„Tylko się nie nudź! … czyli jak ciekawie spędzić popołudnie”.

Spółgłoski miękkie i twarde

• zna różne funkcje litery i

• zna pojęcia spółgłoski twarde i spółgłoski miękkie

• zna sposoby oznaczania miękkości spółgłosek

• objaśnia na przykładach różne funkcje litery i 

• objaśnia pojęcia spółgłoski twarde i spółgłoski miękkie

• odróżnia spółgłoski twarde od miękkich

• zna pojęcie znaki diakrytyczne

• wskazuje różnice w wymowie spółgłosek twardych i miękkich

• stosuje zasady dotyczące zapisu spółgłosek miękkich
i zmiękczonych

• używa ze zrozumieniem pojęcia znaki diakrytyczne

• zapisuje poprawnie spółgłoski miękkie i zmiękczone

• swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat głosek miękkich
i twardych w różnych sytuacjach problemowych

„Czy cień rymuje się z wiem?”.

Józef Ratajczak, Cień na ścianie

• podaje przykłady rymujących się wyrazów z wiersza

• wie, że istnieją różne typy rymów

• podaje definicję pojęcia rym

• zna pojęcia rymy męskie oraz rymy żeńskie

• wskazuje uosobienie
w wierszu

• odróżnia rymy żeńskie od męskich

• zna pojęcia rymy dokładne oraz rymy niedokładne

• wyszukuje współbrzmienia identyczne i podobne
w parach rymujących się wyrazów

• określa funkcję rymów
w wierszu

• tworzy różne typy rymów

• tworzy wypowiedzi
o charakterze poetyckim,
w których twórczo wykorzystuje wiedzę na temat funkcji różnych typów rymów

„Opowieści nie tylko na dobranoc”. Oznaczanie spółgłosek miękkich

• wyszukuje wyrazy ze spółgłoskami miękkimi w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zna zasady oznaczania spółgłosek miękkich

• korzysta ze słownika ortograficznego

• stara się stosować zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów ze spółgłoskami miękkimi

• zapisuje poprawnie większość wyrazów ze spółgłoskami miękkimi w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy ze spółgłoskami miękkimi w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach

• przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) na zapamiętanie zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie oznaczania głosek miękkich

„To co się da, podziel na dwa…”.

Sylaba i dzielenie wyrazów

• wie, że ośrodkiem sylaby jest samogłoska

• dzieli wyrazy na sylaby

• czyta informacje na temat zasad przenoszenia wyrazów do następnej linii

• wyszukuje wyrazy o podanej liczbie sylab

• zna zasady przenoszenia wyrazów do następnej linii

• stosuje zasady przenoszenia wyrazów do następnej linii

• wskazuje różne miejsca podziału w wyrazach wielosylabowych

• przenosi wyrazy do następnej linii, dzieląc je poprawnie na sylaby

• używa terminu zgłoska wymiennie z terminem sylaba

• swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat podziału wyrazów na sylaby w różnych sytuacjach problemowych

„Wszystkie drogi prowadzą do…”. Stanisław Młodożeniec, Kulawa droga

• określa bohaterkę wiersza za pomocą epitetów

• podaje liczbę zwrotek
w wierszu oraz wersów
w zwrotkach

• zna pojęcie rytm